W tandemach w dialogu o stosunkach bilateralnych… Foto(relacja) z polsko-niemieckiej konferencji we Wrocławiu

W tandemach, w dialogu, o stosunkach bilateralnych… Foto(relacja) z polsko-niemieckiej konferencji we Wrocławiu

W dniach 19-20 lutego 2024 r. odbyła się konferencja naukowa zatytułowana „Deutschland und Polen: schwierige Geschichte, aktuelle Herausforderungen, gemeinsame Zukunft” (Niemcy i Polska: trudna historia, bieżące wyzwania, wspólna przyszłość). Na zaproszenie jej organizatora – Zakładu Badań Niemcoznawczych Instytutu Studiów Międzynarodowych i Bezpieczeństwa UWr – przybyła do Wrocławia delegacja złożona z pracowników naukowych Zakładu Politologii Porównawczej Katolickiego Uniwersytetu Eichstätt-Ingolstadt oraz towarzyszących im studentów. Wydarzenie to wpisane było do harmonogramu projektu badawczego pt. „Demokratie(n) in Bewegung: Deutschland und Polen im Vergleich“, realizowanego przez oba Zakłady od 2022 r. w obrębie programu partnerstw wschodnich DAAD (zob. https://www.ku.de/ggf/politikwissenschaft/vergleichende-politikwissenschaft/internationales/deutsch-polnisches-daad-projekt). Zapoczątkowana wówczas współpraca zaowocowała wieloma działaniami, wśród których wymienić należy: wyjazdy dydaktyczne i badawcze pracowników naukowych jednostek kierowanych przez profesorów Tadeusza Lebiodę i Klausa Stüwe, organizację konferencji w Eichstätt, wizyty w Bawarskim Landtagu, Bawarskiej Kancelarii Państwowej i w Konsulacie Generalnym RP w Monachium, warsztaty online dla polskich, niemieckich i francuskich uczestników oraz stypendia, w ramach których dwoje studentów Stosunków Międzynarodowych mogło przez semestr studiować na KU Eichstätt-Ingolstadt.

Niedawne spotkanie we Wrocławiu było kolejnym dowodem bliskich relacji łączących niemcoznawców z UWr i politologów z KU. Miejscem obrad podczas pierwszego dnia konferencji był Konsulat Generalny Niemiec we Wrocławiu. W placówce tej polscy i niemieccy uczestnicy (w tym zaproszeni studenci ISMB) zostali przywitani przez konsula generalnego, pana Martina Kremera. Podczas dyskusji docenił on wartość współpracy podjętej przez oba Zakłady, zwrócił uwagę na znaczenie podpisanej 30 stycznia 2024 r. umowy partnerskiej między UWr i KU Eichstätt-Ingolstadt oraz wyraził nadzieję, że w najbliższej przyszłości zacieśnione zostaną stosunki regionalne między Dolnym Śląskiem i Bawarią. Kolejnym punktem programu był referat dra Mariusza Kozerskiego (ZBN, UWr) zatytułowany „Oder-Neiße-Grenze – Friedensgrenze?” (Granica na Odrze i Nysie – granica pokoju?). W swoim wystąpieniu prelegent wykazał złożoność problematyki uznania granicy polsko-niemieckiej w latach 1945-1990 oraz na tym tle – relacji politycznych na linii Polska-RFN-NRD.

W przeprowadzonych następnie warsztatach naukowych uczestnicy konferencji podzielili się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami wyniesionymi z wymiany akademickiej między UWr a KU Eichstätt-Ingolstadt na poziomie studiów, nauczania i badań. Uwaga skupiona była zwłaszcza na wypowiedziach studentów, którzy wskazywali na różnice i podobieństwa w studiowaniu na polskiej i niemieckiej uczelni.

W drugim dniu konferencji jej obrady przeniosły się do Instytutu Studiów Międzynarodowych i Bezpieczeństwa UWr. Uczestnicy spotkania zostali na wstępie przywitani przez kierownika ZBN prof. Tadeusza Lebiodę, prorektora ds. studenckich dra hab. Macieja Cesarza, dziekana Wydziału Nauk Społecznych prof. Roberta Alberskiego oraz dyrektora ISMB prof. Krzysztofa Kociubińskiego. Głos w imieniu gości z Bawarii zabrał również wiceprezydent ds. międzynarodowych i rozwoju profilu KU Eichstätt-Ingolstadt i kierownik Zakładu Politologii Porównawczej prof. Klaus Stüwe.

Warto zwrócić uwagę na sposób przygotowania i wygłoszenia referatów w ramach pierwszego panelu zatytułowanego „Erfolge und Herausforderungen der deutsch-polnischen Beziehungen gestern und heute” (Sukcesy i wyzwania w stosunkach polsko-niemieckich wczoraj i dziś). Zaproponowane w jego obrębie tematy zostały bowiem opracowane przez dwa polsko-niemieckie tandemy, które współpracę zainicjowały na długo przed rozpoczęciem konferencji. Efektem pracy pierwszego zespołu złożonego z dr Christiny Rüther (KU Eichstätt-Ingolstadt) i dr Joanny Trajman (ZBN, UWr) był referat poświęcony relacjom Niemiec z Polską i Francją w perspektywie porównawczej. Treść swego wystąpienia prelegentki bardzo umiejętnie osadziły w przestrzeni między przeszłością a teraźniejszością oraz teorią (różnorodne spojrzenia i sposoby ujmowania stosunków bilateralnych) a praktyką (przykłady współpracy i konfrontacji). Równie interesujące było wystąpienie drugiego tandemu – utworzonego przez dr Marlenę Piotrowską (Zakład Historii Najnowszej i Ruchów Społecznych, Instytut Politologii, UWr) oraz mgra Richarda Zensena (KU Eichstätt-Ingolstadt). Przygotowany i wygłoszony przez nich referat został dla odmiany „wycelowany” w określony punkt – transnarodową politykę ochrony środowiska między Polską i Niemcami. Zanieczyszczenie Odry prelegenci uznali za wyzwanie transgraniczne, stanowiące jednocześnie istotny problem w najnowszym rozdziale stosunków polsko-niemieckich.

Tematycznie powiązane ze sobą były również wystąpienia zaprezentowane w ramach drugiego panelu. Ich autorzy – kierownicy obu Zakładów – zajęli się szczegółową analizą wyborów parlamentarnych, które w październiku 2023 r. (niemal równolegle) odbyły się w Bawarii i w Polsce. Prof. Klaus Stüwe w swoim referacie „Landtagswahl 2023 in Bayern: Eine Wahl mit vielen Verlierern” zwrócił uwagę, że w ostatnich wyborach do Bawarskiego Landtagu większość partii politycznych zanotowała mniej lub bardziej znaczący spadek poparcia. Zyskali na nim nieliczni – populistyczni Wolni Wyborcy (mimo wybuchu tzw. afery Aiwangera – zob. https://iz.poznan.pl/publikacje/serwis/bawaria-konsekwencje-afery-aiwangera) oraz skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec. Wystąpienie prof. Tadeusza Lebiody nosiło tytuł „Parlamentswahl in Polen 2023: Wahlkampf, Ergebnis, Folgen und Gründe für das Nichtwählen” (Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 r.: kampania wyborcza, wyniki, skutki i motywacje niegłosujących). Przez referenta, poza wymienionymi w tytule zagadnieniami, w sposób szczególny wyeksponowany został temat wysokiej frekwencji wyborczej.

Należy podkreślić, że konferencja przebiegła w bardzo dobrej i przyjaznej atmosferze, Wysoki poziom merytoryczny wypowiedzi oraz ciekawe ujmowanie prezentowanych tematów służyły także podejmowaniu ożywionych dyskusji. Cieszy również obecność i aktywność w wydarzeniu młodych ludzi, żywo zainteresowanych problematyką stosunków polsko-niemieckich.

20240219-Konferencja-Niemcy-i-Polska-fotPawel-Piotrowski-102