Uniwersytet Wrocławski

NIEMCOZNAWCZA OFERTA DYDAKTYCZNA

Specjalność „studia niemieckie” na studiach licencjackich

Podczas ostatnich dwóch semestrów studiów licencjackich w ramach specjalności studia niemieckie zajęcia poprowadzą pracownicy naszego Zakładu Badań Niemcoznawczych, dokładając  starań, by przybliżyć Państwu tematykę niemcoznawczą w sposób interesujący i w różnych jej ujęciach. Chcemy pokazać, jak wszechstronnie i w nieszablonowy sposób można ją poznawać i badać. Dzięki proponowanym przez nas kursom zdobędą Państwo najważniejsze informacje z zakresu wiedzy o Niemczech.   

Zajęcia dotyczyć będą najistotniejszych dziedzin oraz obszarów funkcjonowania naszego zachodniego sąsiada w wymiarze wewnętrznym, jak i zagranicznym. Prezentują i analizują one  zarówno dzieje najnowsze państwowości niemieckiej, jak i obecny kształt ustrojowy. Zaszłości historyczne oraz cztery dekady podziału nadal wpływają na  politykę Niemiec. Inną kwestią jest liczny, szczególnie w drugiej połowie XX w., napływ obcokrajowców, dla  których Niemcy z czasem stały się krajem pobytu.  Debata nad przezwyciężaniem „trudnej przeszłości” czy wielokulturowym charakterem społeczeństwa to tylko przykłady wyzwań stojących przed współczesnym państwem niemieckim. Od zjednoczenia w 1990 r. oczekiwano od RFN przejęcia większej odpowiedzialności za światowy pokój i bezpieczeństwo – przedmiotem dyskusji w ramach zajęć będzie także to, jakie strategie rozwinęła ona w celu realizowania założeń swojej polityki i budowania pozycji międzynarodowej. Niemcy rozumieją, że obecnie swój wizerunek należy tworzyć za pomocą takich dziedzin jak kultura. Z kierunkami jej rozwoju oraz osiągnięciami będą Państwo  również mieli okazję się zapoznać.

Efektem naszej współpracy będzie praca licencjacka, którą słuchacze przygotują pod okiem doświadczonych promotorów na zajęciach warsztatowych „Seminarium dyplomowe”.

W – wykład 

C – ćwiczenia 

K – konwersatorium

S – seminarium

E – egzamin

Z – zaliczenie

Niemcy w polityce międzynarodowej

 Niemcy w ciągu ostatnich 150 lat były niezwykle aktywnym podmiotem na arenie międzynarodowej. Dwukrotnie przy uwzględnieniu aspektów zewnętrznych dokonywały swego zjednoczenia, brały udział w dwóch wojnach światowych, stały się „poligonem doświadczalnym „zimnej wojny”, doświadczyły okupacji obcych państw, brały udział w konstruowaniu nowego pokojowego porządku politycznego w Europie, stały się „motorem integracji” w ramach Wspólnoty Europejskiej oraz - w warunkach podziału Starego Kontynentu na dwa przeciwstawne bloki polityczno-gospodarcze - prowadziły aktywną politykę wschodnią. W dalszym ciągu też odgrywają pierwszoplanową rolę w rozwoju integracji europejskiej i procesie pokojowego jednoczenia Europy. Przedmiotem zainteresowania podczas zajęć będą również stosunki bilateralne Niemiec z wybranymi państwami: Rosją (ZSRR), Stanami Zjednoczonymi, Wielką Brytanią i Polską.  Te i inne aspekty polityki zagranicznej i międzynarodowej Niemiec zostaną omówione i przeanalizowane w ramach przedmiotu „Niemcy w polityce w polityce międzynarodowej”. Przewidziana forma zajęć to nie tylko wykłady i ćwiczenia, ale również praca grupowa i warsztaty naukowe.

Problemy Niemiec współczesnych

Zajęcia poświęcone problemom współczesnych Niemiec mają zaprezentować wybór zagadnień i kwestii dotyczących naszego zachodniego sąsiada oraz wyzwań, przed którymi stają jego elity polityczne oraz społeczeństwo. Pamięć historyczna podlega ewolucji i nabiera dziś nowego znaczenia. Przeszłość spod znaku swastyki rzucała długi cień na powojenne Niemcy, od których społeczność międzynarodowa domagała się szczególnej odpowie-dzialności i wyczucia. „Myślimy o przyszłości nie zapominając o przeszłości” – taką postawę widać w polityce zagranicznej RFN do dziś. Po zjednoczeniu państwo niemieckie – już całkowicie suwerenne – zaczęło poszukiwać swojego miejsca w Europie i na świecie, od nowa definiować swą rolę w układzie międzynarodowym. Pojawiło się też wiele problemów w budowaniu jedności państwa i narodu. Na wschodzie Niemiec po obietnicach „kwitnących krajobrazów” szybko nadeszło rozczarowanie realiami, które nastały. Napływ uchodźców z regionów objętych konfliktami oraz późnych przesiedleńców sprowokował dyskusję o tolerancji i otwartości niemieckiego społeczeństwa.

Z przeprowadzonego w 2013 r. przez brytyjską rozgłośnię BBC sondażu wynika, że wpływ Niemiec na świat kojarzy się przede wszystkim pozytywnie, tym samym są najbardziej lubianym narodem. Warto zastanowić się, co zadecydowało o takich opiniach ankietowanych. Podczas naszych spotkań poruszymy m.in. tematy takie jak podejście Niemców do własnej historii – czy chcą ją pisać na nowo, czym jest niemiecki nacjonalizm i czy stanowi on zagrożenie dla współczesnej demokracji, zastanowimy się też czy Niemcy są multi-kulti  i czego możemy nauczy się od naszych sąsiadów.

Modele karier politycznych

Program przedmiotu został przygotowany pod kątem praktycznym i ma na celu zapoznanie studentów z modelami karier politycznych w różnego typu organizacjach w XX i XXI wieku. Ze względu na wybraną specjalność, dotyczy to przede wszystkim systemu politycznego współczesnych Niemiec (parlamenty i rządy na poziomie federalnym oraz krajów związkowych). W trakcie przedmiotu zostaną scharakteryzowane następujące kwestie ogólne: pojęcie i rodzaje karier, a także typy karier w organizacjach profit i non-profit. Analizie zostaną poddane tu kwestie szczegółowe: instytucje życia politycznego w Republice Federalnej Niemiec oraz przemiany społeczno-polityczne w Niemczech po zjednoczeniu. Studenci dokonają analizy biografii i karier politycznych wybranych postaci z historii nowożytnej Niemiec – od Otto von Bismarcka do Angeli Merkel. Studia przypadków będą obejmowały życiorysy i dokonania wybranych osób z czasów: Niemiec cesarskich, Republiki Weimarskiej, Trzeciej Rzeszy, powojennego okresu funkcjonowania RFN i NRD, a także zjednoczonych Niemiec po 1990 roku. Opis i analiza zostaną dokonane w powiązaniu ze stosunkami międzynarodowymi, w tym procesem globalizacji, jak również relacjami transatlantyckimi oraz integracją europejską.

Efektem kształcenia będzie pozyskanie przez studentów wiedzy na temat instytucji, mechanizmów i modeli karier wybranych osób w systemie politycznym Niemiec. Student nabędzie umiejętności w zakresie swobodnego poruszania się po tematyce historycznych i współczesnych uwarunkowań funkcjonowania ludzi w tym systemie, z uwzględnieniem kwestii międzynarodowych. Student uzyska kompetencje do dokonywania analizy i oceny karier wybranych osób ze świata polityki Republiki Federalnej Niemiec w XX i XXI wieku.

Życie kulturalne w Niemczech

Celem przedmiotu „Życie kulturalne w Niemczech” jest przybliżenie niemieckiej kultury II połowy XX wieku i pierwszej dekady XXI wieku. Kultura naszego sąsiada jest często postrzegana tylko przez pryzmat Goethego czy Bacha mimo ogromnego zróżnicowania współczesnej oferty kulturalnej, której symbolem są: 6200 muzeów, 300 teatrów i 130 profesjonalnych orkiestr.

Z jednej strony tematem zajęć będzie struktura niemieckiej polityki i dyplomacji kulturalnej, a także problematyka wielokulturowości, z drugiej zaś najważniejsze zjawiska, trendy i postaci. Obok Targów Książki w Lipsku i Frankfurcie, wystawy „documenta” w Kassel, Festiwalu Wagnerowskiego w Bayreuth, Zagłębia Ruhry jako Europejskiej Stolicy Kultury w 2010 roku przedstawione zostaną m.in.: Tokio Hotel, niemieckie szlagiery jako odpowiednik disco polo czy produkcje telewizyjne takie jak „Rolnik szuka żony” czy „Poszukiwana synowa”, gdyż znajomość popkultury pozwoli uzyskać wgląd w powszechne praktyki kulturalne społeczeństwa niemieckiego.

Szczególna uwaga zostanie poświęcona polsko-niemieckim stosunkom kulturalnym, zarówno jako obszaru porozumienia, jak i kontrowersji, których najlepszym przykładem jest problematyka zwrotu dóbr kultury. Jest to pełna zwrotów akcji opowieść o tym, jak dar Gierka dla Honeckera przyczynił się do rozwiązania zagadki uznanych za zaginione zbiorów „Berlinki”.

Będzie to podróż po niemieckiej kulturze, w której poznają Państwo odpowiedzi na m.in. takie pytania: Kto zafoliował Reichstag? Co się stało z Pałacem Republiki? Czy Kamelle to wielbłądy? Który muzyk groził niemieckim politykom? Co przedstawiają obrazy Anselma Kiefera? O czym opowiada książka Charlotte Roche „Wilgotne miejsca”?

Fundacje na rzecz nauki i polityki

Zajęcia z przedmiotu mają na celu zapoznanie studenta z możliwościami działania fundacji. W związku z tym jednym z podstawowych zadań będzie analiza statutów poszczególnych fundacji pod kątem możliwości i przydatności wykorzystania ich w kierunku osiągnięcia założonego celu. Podczas zajęć, znając cele i możliwości konkretnie wybranej fundacji, student będzie mógł je praktycznie wykorzystać do sformułowania wniosku o pomoc w realizacji wypracowanego planu badawczego. Zajęcia praktyczne poprzedzać będzie poznanie fundacji polskich i europejskich, w tym szczególnie niemieckich, cieszących się dużym powodzeniem w Polsce i posiadającym duże możliwości realizacji wniosków. Szczególny nacisk podczas zajęć będzie położony na możliwości, jakie w poszukiwaniu właściwej fundacji stwarza Internet w zakresie informacji, celów i kierunków działania, pobrania wniosku, jego rejestracji, śledzenia realizacji.

Polityka bezpieczeństwa Niemiec

Program przedmiotu obejmuje różne tematy dotyczące kształtowania się polityki bezpieczeństwa Niemiec oraz rozwoju niemieckich sił zbrojnych – Bundeswehry w XX i XXI wieku. W programie przedmiotu znalazły się następujące zagadnienia szczegółowe: historia i remilitaryzacja Republiki Federalnej Niemiec po II wojnie światowej; zadania, struktura i rozwój Bundeswehry; zjednoczenie Niemiec a Bundeswehra; rola Niemiec w NATO, Unii Europejskiej, ONZ i OBWE; stanowisko Niemiec wobec kryzysu jugosłowiańskiego w latach 90. XX wieku; Niemcy wobec problemu terroryzmu międzynarodowego po 11 września 2001 roku. Studenci poznają również zagadnienia dotyczące nawiązania oraz rozwoju polsko-niemieckiej współpracy politycznej i wojskowej po 1989 roku. Szczegółowej analizie zostanie poddane stanowisko Niemiec wobec nowego porządku międzynarodowego w XXI wieku. Dotyczy to m.in. działań Niemiec w trakcie misji i operacji międzynarodowych w różnych częściach świata (Afganistan, Kosowo, Bośnia i Hercegowina, Morze Śródziemne, Afryka – kontynent i tzw. Róg Afryki).