Wizyta profesora Helmuta Wagnera w Wrocławiu
Relacja z pobytu profesora Helmuta Wagnera w Instytucie Studiów Międzynarodowych
W dniach 22-23 kwietnia 2009 r. na zaproszenie Zakładu Badań Niemcoznawczych gościł we Wrocławiu profesor Helmut Wagner.
Podczas pobytu w Instytucie Studiów Międzynarodowych profesor wygłosił
dwa wykłady, na które zaprosiliśmy m. in. członków Koła Niemcoznawczego oraz studentów naszej specjalizacji. Pierwszy nich, zatytułowany Anmerkungen zur neuen Aussenpolitik der deutschen Bundeskanzlerin Angela Merkel, był poświęcony niemieckiej dyplomacji po 1945 r. jako procesowi kształtowanemu w kolejnych okresach przez różne czynniki. Prelegent zaprezentował w nim początki zachodnioniemieckiej polityki zagranicznej, będącej w pewnym stopniu kontynuacją wcześniejszych tradycji, sięgających jeszcze wilhelmińskich Niemiec, opartą ponadto na podstawach wynikających z powojennych realiów. Profesor Wagner określił komponenty polityki kanclerz Angeli Merkel wynikające z przejęcia wybranych założeń od poprzedników oraz te, które nadają jej obecny indywidualny profil.
© D. Brysiak
Następnego dnia nasz gość przygotował wystąpienie o swoich doświadczeniach i przeżyciach w podzielonym wskutek zimnej wojny Berlinie1. Wspominał o pierwszych miesiącach spędzonych w mieście, do którego przybył z zamiarem rozpoczęcia studiów na Wolnym Uniwersytecie oraz o tym, jak zmieniła się sytuacja mieszkańców, gdy w 1961 r. władze Berlina Wschodniego podjęły decyzję o wybudowaniu muru oddzielającego część wschodnią od zachodniej. H. Wagner pamięta również jak w listopadzie 1989 r. berlińczycy rozpoczęli jego burzenie. Z osobistych przeżyć opowiedział o okolicznościach towarzyszących spotkaniom rodziny mieszkającej po obu stronach Łaby. Jego częste wizyt w Berlinie Wschodnim oraz innych krajach socjalistycznych sprawiły, iż zainteresowała się nim wschodnioniemiecka policja bezpieczeństwa państwowego - Stasi. Na koniec dodał, że mieszkanie w tak szczególnym miejscu miało zarówno swoje negatywne strony (restrykcje wyjazdowe), jak i zalety – np. jako naukowiec dzięki różnym formom stypendialnym mógł prowadzić badania w najodleglejszych zakątkach globu.
© K. Gelles
W przekonaniu nas – organizatorów i gospodarzy - spotkania najmłodszych, znających omawiane wydarzenia jedynie z opowiadań rodziców i dziadków, pokoleń z naocznymi świadkami jak profesor Helmut Wagner są żywą i pouczającą lekcją historii.
Katarzyna Gelles
Mariusz Kozerski
1. Zob. H. Wagner, Mein Leben im geteilten Berlin (1950-1989). Ein Zeitzeuge erzählt, [w:] Sprawy niemieckie i polsko-niemieckie w XX i XXI wieku, red. R. Gelles, Niemcoznawstwo 16, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2008, s. 11-22.